“Aandacht is ons Ambacht”

Een van mijn vaste bedevaartsplaatsen tijdens een vakantie is de supermarkt. Recentelijk was ik enkele dagen bij de benedictijnen in Egmond Binnen. Egmond Binnen telt 2600 inwoners en één supermarkt, de Deka Markt. Ik koop er de krant en een zak doppinda’s. En ik neem het aanbiedingskrantje mee. Wat zijn de ‘Dekadeals’? Hoe presenteert de winkel zich? En wat zijn de slogans om ons over te halen?

“Aandacht is ons Ambacht” staat er op het voorblad. Een sterke zin: hij is ritmisch,  allitereert en is kort zodat we hem onthouden. Maar wat staat er eigenlijk? Is er een ambacht dat aandacht heet? Bedoelen ze met ‘ons’ het winkelpersoneel of de directie of de producenten?

Als er één punt is dat supermarkten onderscheid van de speciaalzaak dan is dat ze geen ambachtelijk producten verkopen. Maar producten die industrieel gemaakt zijn en die alleen qua uiterlijk lijken op het ambachtelijk origineel. En die goedkoop zijn. Daar is veel aandacht aan besteed.

Het personeel van de Deka Markt is Noord Hollands: direct, open en vriendelijk. Maar als ik ze zou vragen wie het brood heeft gemaakt en hoe, weten ze dan het antwoord?

Tussen de burger en de producent (boer, bakker, slager etc.) in de supermarkt staat een onneembare muur. De burger is er louter consument.

In de abdij ontmoet ik Nils-Olov Lindström, een Zweedse benedictijn  die al 30 jaar in Egmond komt maar die ik niet eerder heb ontmoet. Na de completen, op donderdagavond, praten we over waarom we in Egmond zijn. Hij spreekt bedachtzaam en zoekend en soms heel enthousiast en vrolijk.  Ik vertel hem dat een van de beste jams die we in de winkel verkopen van het Zweedse merk Torfolk Gård is. De volgende twee uur hebben we het alleen maar over eten. Hij vertelt over recepten van zijn moeder. Hoe je rabarber kan ontzuren door er iets basisch bij te doen als bijvoorbeeld komkommer, hoe je rozenbottels plukt voordat ze eetrijp zijn, doormidden snijdt, ontpit en dan inkookt tot een soort compote die heerlijk is bij vlees, dat je beter stroop dan suiker kan gebruiken voor een appelmoes, en dat wat dun gesneden roomboterplakjes op havermout op rabarber een fantastisch toetje geeft. Helemaal met wat geraspte wortel.

Als het gaat schemeren, na tien uur, stoppen we, maar het gesprek is geopend en niet geëindigd zoals de volgende dag blijkt. Nils Lindström vertelt over de streek waar hij vandaan komt, de seizoenen, de keuken van zijn moeder en over subtiele smaakverschillen. Hij spreekt met aandacht en kennis over de Zweedse keuken. Daar heeft hij geen onbegrijpelijke slogan voor nodig zoals de Deka Markt.

Jacob