- http://denieuweweg.nu -

Aardappel – achtergrond

De aardappel (solanum tuberosum) behoort de nachtschadefamilie, net als de tomaat, de paprika en de tabak. De omineuze naam van deze plantenfamilie heeft te maken met de giftigheid van de groene plantendelen. Van de aardappel eet je dan ook alleen de knol, die vooral veel zetmeel bevat.

Geschiedenis
De aardappel is afkomstig uit Zuid-Amerika, waar de Inca’s hem al sinds de tweede eeuw na Christus verbouwden. De Inca’s aten aardappels vers, ze maakten meel van gedroogde aardappels en brouwden er ook bier van.

Toen de Spanjaarden in de zestiende eeuw het huidige Peru en Chili veroverden, maakten ze kennis met de smakelijke knollen. Wanneer en door wie de allereerste aardappels in Europa zijn geïntroduceerd, is niet bekend. Wel duidelijk is dat dit via de Spaanse ontdekkingsreizigers is gebeurd en dat er in 1565 aardappels werden aangeplant in de hoftuinen van de Spaanse koning Filips II.

Aan het einde van de zestiende eeuw, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, zijn de eerste aardappelen in Nederland aangeplant, in de hortus van Leiden. De eerste Groningse aardappel werd geplant in 1640. In deze tijd werd de aardappel overigens nog niet gegeten; men beschouwde de plant als een curiosum of kende er hooguit geneeskrachtige eigenschappen aan toe.

Pas in het begin van de achttiende eeuw was er in Europa sprake van serieuze aardappelteelt. Wel werden aardappels nog steeds beschouwd als voedsel voor de armen (of als varkensvoer). Dit slechte imago spreekt ook uit het bekende schilderij De Aardappeleters van Vincent van Gogh.

Voor zeelui was de aardappel trouwens van levensbelang; doordat aardappels goed houdbaar zijn en veel vitamine C bevatten, kon het eten van aardappels scheurbuik voorkomen tijdens lange zeereizen.
Nederlanders eten jaarlijks zo’n tachtig kilo aardappels, waarvan 35 procent in de vorm van chips, patat en dergelijke. Dat is nog steeds aardig wat, maar veel minder dan in de jaren ’30 en ’40, toen er per persoon per jaar wel honderddertig kilo aardappel werd gegeten.

Phytophtora

In Nederland worden, niet verbazingwekkend, veel aardappels verbouwd. Het grootste probleem bij de teelt is de schimmel phytophtora infestans. Deze schimmel zorgt ervoor dat binnen een tot twee weken het loof van de aardappelplant helemaal wordt vernietigd. Ook de knol kan worden aangetast. In de gangbare teelt worden daarom forse hoeveelheden bestrijdingsmiddelen gebruikt.
Biologische boeren mogen uiteraard niet spuiten tegen phytophtora. Voor hen komt het er op neer dat ze de aardappels moeten oogsten zodra het gewas door phytophtora is aangetast.

Voedingswaarde
Aardappels bevatten per 100 gram 76 kcal., 2 gram eiwit, 17 gram koolhydraten, 3 gram vezels en 0 gram vet. Verder levert 100 gram 8 mg. vitamine C, 0,09 mg. vitamine B1 en 0,05 mg. vitamine B2. Ook bevatten aardappels een aantal mineralen: natrium (3 mg.), kalium (440 mg.), calcium (9 mg.), fosfor (50 mg.), magnesium (20 mg.), koper (0,1 mg.) en zink (0,3 mg. per 100 gram).

 

Bronnen
www.aardappelinfo.nl [1]
www.wikipedia.nl [2]
www.voedingswaardetabel.nl [3]